Nguyên nhân Già hóa dân số

Già hóa dân số gia tăng là hệ quả của hai tác nhân nhân khẩu học: gia tăng tuổi thọ và giảm thiểu năng lực sinh sản. Tuổi thọ con người gia tăng kéo theo sự gia tăng của độ tuổi trung bình do số lượng người cao tuổi tăng lên. Năng lực sinh sản giảm làm giảm sút số lượng trẻ em được sinh ra, và vì thế, tổng số người trẻ cũng giảm xuống. Trong hai nguyên nhân này, giảm thiểu năng lực sinh sản là tác nhân chính gây ra hiện tượng lão hóa dân số trên thế giới hiện nay.[12] Cụ thể hơn, tỷ lệ sinh con giảm sút mạnh mẽ vào nửa cuối thế kỷ 20 chính là lý do quan trọng nhất của hiện tượng lão hóa dân số ở các nước phát triển trên thế giới. Bởi vì nhiều nước đang phát triển đang có những bước chuyển hóa sinh sản nhanh hơn, các nước này trong tương lai thậm chí sẽ phải trải qua quá trình lão hóa dân số nhanh hơn các quốc gia phát triển hiện nay.

Có phân tích cho rằng hiện tượng lão hóa dân số nghiêm trọng tại Mỹ và Tây Âu là do truyền thống đạo đức trong quan hệ nam-nữ, kết cấu hôn nhân 1 vợ - 1 chồng tại các nước này đã và đang bị phá vỡ. Kể từ sau thập niên 1960, quan hệ tình dục trước hôn nhân, phim ảnh khiêu dâm, phong trào cổ vũ đồng tính luyến ái, hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính, chuyển đổi giới tính... nảy nở mạnh ở Mỹ và Tây Âu, chúng đã phá hủy phần lớn các giá trị hôn nhân - gia đình trong xã hội[13] Nhà bình luận Mark Steyn phân tích rằng xã hội các nước Tây Âu đang đi đến tự sáthấp hối bởi tỷ lệ kết hôn và sinh sản giảm xuống quá thấp, giới trẻ thì mất hẳn niềm tin vào hôn nhân. Kết quả là chỉ sau 1 thế hệ, người Tây Âu đã phải hứng chịu nạn lão hóa dân số vào đầu thế kỷ 21[14].

Một số nước đang gặp nguy cơ lão hóa dân số đã đề ra các chính sách để tránh lặp lại sai lầm này của xã hội Tây Âu. Năm 2013, nước Nga dưới thời Tổng thống Vladimir Putin đã đề ra bộ luật cấm mọi hình thức tuyên truyền về đồng tính luyến áihôn nhân đồng tính[15]. Bộ luật cấm những sự kiện cổ vũ cho người đồng tính, quy định việc cung cấp những thông tin “tuyên truyền việc về đồng tính nữ, lưỡng tính và chuyển giới” cho trẻ vị thành niên là phạm pháp, đồng thời các sự kiện cổ vũ cho quan hệ đồng tính cũng bị cấm. Đây là một nỗ lực nhằm tuyên dương những giá trị truyền thống của nước Nga và chống lại trào lưu cổ vũ đồng tính luyến ái, đòi hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính đến từ các nước phương Tây, mà Chính phủ Nga tin rằng đang làm băng hoại giới trẻ và phá hủy nền tảng luân lý gia đình của nước Nga, khiến nước Nga suy yếu[16] 88% người dân Nga được phỏng vấn đã bày tỏ ủng hộ đối với lệnh cấm[17] Bên cạnh đó, từ năm 2015, quốc hội Nga đã đề ra Ngày tình yêu gia đình để tập hợp các chiến dịch tuyên truyền bảo vệ giá trị gia đình truyền thống, ngăn chặn sự truyền bá của các nhóm hoạt động đồng tính, các tổ chức phi chính phủ đòi hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính[18]. Tổng thống Nga Vladimir Putin lý giải: chính sách cấm tuyên truyền đồng tính luyến ái là vấn đề quan trọng cho việc duy trì dân số đất nước:

"Người châu Âu đang chết dần (do già hóa dân số)... và hôn nhân đồng tính không thể tạo ra trẻ em", "chúng tôi có sự lựa chọn cho riêng chúng tôi (nước Nga), và chúng tôi đã làm thế vì đất nước của chúng tôi"[19].

Trung Quốc cũng là một nước gặp nguy cơ lão hóa dân số. Dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, chính phủ Trung Quốc có nhiều chính sách để cải thiện tỷ lệ sinh sản, đồng thời cổ vũ các giá trị văn hóa truyền thống, ngăn chặn các ảnh hưởng xấu từ văn hóa ngoại lai. Chính phủ Trung Quốc đã cấm tất cả các nội dung về đồng tính luyến ái được xuất hiện trên sóng phát thanh truyền hình, như là một phần của chính sách chống lại những nội dung "thô tục, vô đạo đức và không lành mạnh"[20]. Cảnh sát Trung Quốc giám sát chặt những hoạt động của các tổ chức phi chính phủ, và họ sẽ giải tán những hoạt động đó nếu phát hiện ra chúng có ý đồ cổ vũ đồng tính luyến áihôn nhân đồng tính[21] Quy định này đã được ban hành năm 2017, sau khi chính phủ Trung Quốc nhận định sự xuất hiện dày đặc của các bộ phim về đồng tính luyến ái trên Internet đã làm băng hoại giới trẻ Trung Quốc bởi nội dung gây suy đồi đạo đức, làm tha hóa lối sống thanh niên và văn hóa gia đình[22].

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Già hóa dân số http://adsri.anu.edu.au/pubs/Kippen/pop_futures_A&... http://www.population.org.au/media/pub/ageingmyths... http://www.tai.org.au/documents/dp_fulltext/DP63.p... http://www.covive.be/index.php?pg=15 http://umanitoba.ca/outreach/evidencenetwork/aging... http://umanitoba.ca/outreach/evidencenetwork/aging... http://www2.canada.com/windsorstar/news/editorial/... http://www.deloitte.com/dtt/article/0,1002,cid%253... http://manyeyes.alphaworks.ibm.com/manyeyes/visual... http://www.indexmundi.com/ghana/demographics_profi...